Büyük Uzlaşma, AKP ve Seçimi Kazanmak - Prof. Dr. Ahmet ÖZER

Büyük Uzlaşma, AKP ve Seçimi Kazanmak

Yazar: Prof. Dr. Ahmet ÖZER |  Tarih: 06 / 11 / 2022 |  Yazı Okunma: 149

---

Giriş

Siyasal literatürde iktidar etmenin iki biçiminden söz edilebilir. Biri, seçimle gelen demokratik siyasi iktidarlardır. Öbürü de vesayet odaklarınca kullanılan ve gücü temsil eden bir devlet iktidarıdır. AKP ve küçük ortağı MHP ikincisini temsil ediyor. Bu süreci iyice kavramak için nasıl geldiklerine, ne yaptıklarına ve nereye gittiklerine kısaca bakmak gerekir.

Nasıl geldiler?

Eski tablo (Erbakan zamandaki durum) diğer bir deyişle bağlı oldukları o ideolojik yapı iktidar için umut vermiyordu, çünkü laikliğin yüzyıldır uygulandığı Türkiye’de sığındıkları ideolojik yaklaşım iktidar için gerekli meşruiyete sahip değildi. O halde din üzerinden siyaset yapmayı bırakmaları lazımdı. Yoksa yüz sene kalsa iktidar olamayacaklarını gördüler. Onlar da “sureti haktan” görünüp ‘değiştik’ dediler. (Böyle diyoruz, çünkü sonrasında bu değişimin gereç olmadığını görecektik.)

Bir şey daha vardı, o da Atatürk’le barışma meselesi idi. Çünkü Atatürk ülkenin banisi idi, büyük çoğunluk şöyle ya da böyle onu kabul etmişti. O yüzden Atatürk’le kavga ederek bir yere varamayacaklarını kavrayan bu ekip onunla barışmamız lazım diyerek ortaya çıktılar. Refah’tan kopan bu pragmatik grup kendilerine “yenilikçi kanat” diye ad taktı. Aslında gerçek düşünceleri bu olmasa da siyasetin pragmatist bir etkinlik olduğunu kavradıkları için değiştiklerini söyleyerek bu yola girdiler. ‘Biz artık değiştik, Atatürk’le ve onun kurduğu cumhuriyet ile bir sorunumuz yok’ dediler. Daha önemlisi iç ve dış kamuoyunu kolayca tavlayan (ya da bugünden bakınca avlayan) üç söylem daha dile getirdiler:

1. Erbakan’ın faiz rubadır, İslam Birliği içinde İslam Dinarı getireceğiz yaklaşımıyla iktidar olamayacaklarını gördükleri için bu noktayla bir kopuş yaşayarak serbest piyasa ekonomisini sürdüreceklerini belirterek sermayeyi rahatlattılar. Küreselleşmeye ülke ekonomisini eklemleyeceğiz söylemiyle de uluslararası finans çevrelerinin kendilerinden ürkmemesini sağladılar.
2. Erbakan’ın ‘AB Hristiyan kulübüdür’ temel kabulüne karşı çıkarak ‘AB değerler manzumesidir ve Türkiye’yi biz AB’ye sokacağız’ dediler. Bu noktada hem içerde liberalleri kazandılar hem de dışarda AB ile ABD’nin desteğini aldılar.
3. Daha da önemlisi, katı ideolojik duruşunu terk ettiklerini, milli görüş gömleğin çıkardıklarını söylediler, o sırada ikna edici olmak için ilk yıllar kapsayıcı bir politika da izlediler. Kürt, Alevi, vesayet meselesi, başörtüsü sorunlarını çözmeye yeltendiler, bazı girişimlerle toplumun bu kesimlerine güven verdiler ve büyüdüler. Görüldüğü gibi AKP kurulurken bu kesim kurucu kodlardan ve onları engelleyen bagajlarından kurtularak “akıllıca” iktidara yürüdü.

Ne yaptılar?

2011’de güç zehirlenmesi, 2015 yılında tamamen bu yoldan çıkarak 2018’de MHP ile milli güvenlik söylemiyle başka bir kulvara, güvenlikçi kulvara savruldular. Sonrasında öfkeli ve kibirli bir yönetim sergilediler. Artık biat yetmiyordu, sadakat arayan lider narsizmden neronizme geçmişti.

Bu noktadan sonra kopuşlar başladı ve AKP için iniş hızlandı. Çünkü AKP artık ilk ortaya çıktığı AKP değildi. Yasaklar arttı, yolsuzluklar tavan yaptı, yoksulluk diz boyu oldu. Bu AKP yönetiminin pek umursadığı bir şey değildi. Çünkü devleti yönetilmesi gereken bir aygıttan ziyade paylaşılması gereken bir ganimet olarak görenler çoğalmıştı. Güç zehirlenmesi ile siyasal ikballerinin ve zenginleşmenin peşine düştüler.

Bunun için hem devleti arkalarına almaları hem de devletin arkasında durur gibi yapmaları gerekiyordu, onlar da her safhada yaptıkları gibi, bu kez de öyle yaptılar. Sonrası malum, AKP sonrasında devlet iktidarının bir parçasına dönüştü.

Hukuk askıda

Şimdi ekonomik krizle birlikte hukuksal çöküntü de yaşanıyor. Söz gelimi başta Kavala ve Demirtaş davaları olmak üzere Gezi davasında yaşanan tutuklama kararlarının, en son TTB başkanının tutuklanmasının neresinde Anayasa’ya, yasaya ve hukuka uygunluk var? Bu tutuklama kararlarının neresinde vicdan var? Hukuk, adalete dayanır; adalet gücünü toplumsal vicdandan alır. Toplumsal vicdanı sızlatan, kanatan kararlar adaletli değildir. Bugün hangi siyasi düşünceden olursa olsun milletin büyük bir kısmı bu tutuklama kararlarına itiraz etmektedir. HSK’ya düşen görev; Anayasa’ya, yasaya ve hukuka aykırı olarak keyfi karar veren hakim ve savcılar hakkında yasal işlem yapmaktır. Yoksa yargı sisteminde sürüp giden keyfiliğin önüne geçemeyiz.

Peki CHP neden bir çıkış yaparak iktidara yürümesin

Şimdi bozulan AKP’nin yerini dolduracak bir alternatife ihtiyaç var. Ana muhalefet partisi CHP ve muhalefet bunu başarabilir mi? Bunun için başta ülkenin ana sorunları olmak üzere temel meselelerin çözümünde paradigma değişikliğine gidilmesi gerekir. AKP’nin bozduğu düzen ancak böyle düzeltilebilir ve sorunlar çözüm yoluna gidebilir. Bunun adı yeni Türkiye’nin inşasıdır. Bu değişime ancak yeni Türkiye inşası öncülük edebilir.

Burada da bir eksiklik söz konusu. Şöyle ki, “Yeni Türkiye İnşası” büyük bir uzlaşmayı gerektiriyor. Büyük uzlaşma ise toplumdaki ana damarlarım buluşmasını gerektirir. Ana akım merkez sağ, merkez sol ve Kürtler olagelmiş. Bu bazen üç, bazen beş parti olmuş. Uçlar da var ama kabaca bu üç damardan bahsedilebilir.

Makro düzeyde baktığımızda genel olarak bunlar muhafazakârlar, sekülerler ve Kürtlerdir. Altılı masada biri hariç diğerleri var. Biraz daha açacak olursak laik ve sosyal demokrat CHP seküler damarı, aynı zamanda seküler olmaya çalışan İYİ Parti milliyetçileri, Saadet, Gelecek gibi partiler muhafazakarları, DEVA ve DP ise daha çok liberalleri temsil ediyor diyebiliriz. Bu tabloda Kürtler yok, HDP yok. Kürtlerin olmadığı bir uzlaşma yeni Türkiye’yi nasıl inşa edecek, temel soru bu.

Nereye gidiyorlar?

Şimdi gelinen noktada kullandıkları dil üstenci, söylemler yaftalayıcı, sözler karalayıcı nitelikte. Türkiye ekonomik olarak çökmüş, siyasi olarak bir kutuplaşmanın içine savrulmuş, dış politikada yalnızlaşmış durumda. Kimi inanç din üzerinden çatışmaların yaşandığı bir Orta Doğu ülkesi olmasını istiyor. Bazıları bunu siyasi ikbal için iç siyaset de kullanıyor ne yazık ki. Bu gidişatı bundan sonra 1) Erdoğan’ın tavrı 2) Ekonominin gidişatı 3) Putin’in tutumu ve 4) Muhalefetin çalışmaları belirleyecek diyebiliriz.

Erdoğan’ın giderek daha da sertleşmesi söz konusu olabilir. Çünkü kendi tabanını konsolide etmesi için geçen seçimlerde olduğu gibi keskin ve kutuplaştırıcı dilin dozunu artırarak bunu yapamaya çalışıyor. Tabii bu arada ekonomin gidişatı da önemli. Açıklanan sosyal konut projesi, yılbaşında çalışana, emekliye ve asgari ücretliye yönelik yapılması düşünülen iyileştirici düzenlemeler kısmi bir rahatlamaya yol açabilir. Bu arada Rusya-Ukrayna savaşında oynamak istediği rol ve Şangay’a kırmızı gül atması Putin ile Erdoğan’ın ilişkilerini güçlendirmiş görünüyor.

Örneğin Putin’in doğal gaz çıkışı, Erdoğan’a bir seçim jesti olarak değerlendirenler oldu. Her ne kadar henüz ortada bir şey yoksa da Türkiye’nin gelecekte de olsa doğal gaz depolama alanı ve dağıtım merkezi olması önemli. Çünkü doğal gazın üçte birini konutlarda, üçte biri sanayide, geri kalan üçte biri ise enerji üretiminde kullanan Türkiye doğal gazda büyük oranda Rusya’ya bağlı.

Görüldüğü üzere bazı muhalefet partilerinin belirttiği gibi seçimi kazanmak amiyane deyimle öyle “cepte keklik” değil. Rehavete kapılmamak, birliği bozmamak ve HDP ile diyalog içinde olmak seçimi kazanmak için nirengi noktaları olarak öne çıkıyor. Bunlar başarılırsa bir dönemin kapatılması da başarılacaktır.

Sonuç

Sonuç itibariyle başta kendi doğruları ile iktidara gelen AKP, bugün kendi yanlışları nedeniyle iktidardan gidecek gibi görünüyor. Önemli olan bunun yerine yeni demokratik bir düzen ikame etmek ve gelenin gideni aratmamasıdır.

14:51

Yazarın diğer yazıları
Geçtiğimiz süreçte aydın ve sorumluluğu üzerine düşünceler Kılıçdaroğlu ve Geçiş Süreci Elin ve Dilin İnsanı Büyük Uzlaşma, AKP ve Seçimi Kazanmak Dostluğa ve Dolu Bir Yaşama Dair Kılıçdaroğlu’nun ‘Cesaret’li Çıkışı:Başörtü ve Kürt Meselesi Erdoğan Şapkadan Ne Çıkaracak? Korku ve Susku Sarmalının Yarattığı Toplumsal Felce Dair BARIŞIN YÜKÜ VE SORUMLULUĞU Özgürlük ile Güvenlik Kıskacındaki Ülke AKP’nin Siyasal Anatomisi ve Çözüm İnsan Nasıl Bir Varlıktır? Türümüz Nereye Gidiyor, Yoksa Sona Mı? Babalar ve Oğullar (Sizin Hiç Babanız Öldü mü?) Yaşamın Hikmeti Üzerine Bazı Düşünceler 'DENG-BEJ' Seçim Yasası Konusunda Bir Değerlendirme Ve Bazı Öneriler 8 Mart Dolayısıyla Kadın Meselesine Bir Bakış Korku ve Susku Sarmalının Yarattığı Toplumsal Felce Dair Aşk Ve Evlilik Üzerine Bazı Düşünceler Edirne Ve İmralı Denklemine Sıkıştırılmaya Çalışılan Siyaset Giden Bir Yılın Ardından Kürt Sorunun Bu Hale Gelmesi Kimsenin Yararına Değil Kafkaslar ve Orta Asya Seyahati (1) İnsan Ruhunun Derinliklerindeki Karanlık! İyi Parti ve HDP Denklemindeki Denge Tarih ve sorumluluk... !? Kılıçdaroğlu'nun Kürt Sorunu Söylemi ve Yarattığı Tepkiler Nereye Gidiyoruz? Kinyas İbrahim Mirzoyev'in Anısına… İşleyen Süreçler ve Devam Eden Krizlere Bakış Aramak Ve Saklanmak! Çözüm Ve Diyarbakır Ziyareti Bir Aydın Aktör Olarak Kadir İnanır Oyun Belli Mafya-Siyaset -Ticaret Üçgeninde Bir Analiz Korona Ve Sonrası Dünyaya Sosyopolitik Bir Bakış Susmanın Dayanılmaz Hafifliği “Çağın Dinamikleri, Değişim Ve AKP İktidarının Gittiği Yer” Bilinç Ve Bilinç Dışının İnsana Ettikleri Ve Freud’un Bakışı Kurgu Ve Benlik Dilin Önemi Ve Dünya Ana Dil Günü "Sevgi Ve Gün Üzerine" Karalama Defterinden Notlar: İnsan Tipolojileri Yeni Yıl Mı, Dediniz..!? Korku ve Gelecek Bir Qırıx (Kırık) Hikayesi: PİŞO MIHEME Karalama Defterinden Notlar: YAŞAM VE SEN Akılın İki Hikmeti: Elin Ve Dilin İnsanı Kelimelerin Gücü Ve İnsan! İleri Gitmenin Yegâne Kaynağı Öğretmendir Liderlik ve Karizma Amacı Olmak İnsanın..! Hangi Cumhuriyet? Paşa ve Dört Karısı Hayvandan Tanrıya! Canlılar Aleminin En Zalimi İnsandır! Ana Dili İnsanın Ana Sütü Gibi Haktır Ve Helaldir Hafıza-i Beşer: Geçmiş Ve Gelecek Kişilik Çözümlemeleri Lider İle Yönetici Farkı 12 Eylül Darbesi: Sebepleri Ve Sonuçları Bilim İle Din Yüzleşmek Kötü Yönetilmesinin Sebepleri, Sonuçları Ve Yeni Bir Model Önersi Yapay Zeka Bil Gates ve Seteve Jobs Yazmak Ve Kendini Bulmak Yeni Paradigmya Ve Yeni Normale Doğru Tehlikeli Gidiiş! Korkunun Yarattığı Suskunluk Sarmalından Toplumsal Felce Ölüm Ve Ölümsüzlük! Babalar Ve Oğullar Toplum Bilimleri Kurulu Nerede? Yeni Normale Doğru... Yaşamın Güzelliği Ölümdendir..! Toplum Bilimleri Kurulu Oluşturulması Üzerine Düşünceler-1 Bir Virüs Nedeniyle Yeni Bir Dünyaya Yelken Açmak-1 Korona günlerinde Devletin Varoluş Sebebi Ve Hükümetin Görevleri Dijital Çılgınlık Ve Korona Tüketim Çılgınlığı, Yabancılaşma Ve Korona:3-4 Topyekün Karantinanın Düşüdürdükleri ve Corona Filminin Gösterdikleri Yaşadığımız Sürece İlişkin Sosyolojik Bir Analiz Korona Üzerine Bazı Düşünceler Yazmak “Kurgu Ve Benlik” İnsan Denen Varlık! Kimdir, Nedir, Nasıldır? “Deng-Bêj” Beyaz Ölüm Kürt sorunundaki Türk sorunu Aramak Ve Saklanmak! İmamoğlu’nun Önlenemez Yükselişi İmamoğlu Ve 23 Haziran İmamoğlu Nasıl Bir Belediye? Nasıl Bir Belediye Başkanı? Hangi Cumhuriyet? Yerel Seçim Doğru Aday İle Kazanılır Yerel Seçimler Nasıl Kazanılır? Siyasette üç Kesim! Ego Ve Şöhret Bir Seçim Nasıl Kazanılır? Alarm Veren Ekonomi İnsan, Doğa Ve Gidişat Acının Ve Nefretin Kadınları Her Koşulda “Barış” Diyen Bir Yazar “YAŞAR KEMAL” CHP Kurultayı Ve Yeni Yönetimi Bekleyen Görevler İnançları Uğruna Ölüme Gidenler Tekamüle Çalışan Varlık Olarak İnsan İnsan Türü Nereye Doğru Gidiyor? Nereye Gidiyoruz? Korku Ve Gelecek İnançta Adaletin İmkânı, Laikliktir Nereye Doğru Gidiyoruz? Iskalanan Yüzyıllar BİR DARBENİN ANATOMİSİ YÜRÜMEK

Henüz yorum bulunmamaktadır. İlk yorumu siz yapabilirsiniz.

Ad, Soyad	*
E-Mail	*
	Kalan karekter sayısı:
Yorum	*
	Güvenlik kodunu giriniz: *
	(* Doldurulması zorunlu alanlar)