Yalanlar Üzerine Kurulu Iğdır Hikâyeleri -
Yalanlar Üzerine Kurulu Iğdır Hikâyeleri
Yazar: | Tarih: 05 / 08 / 2023 | Yazı Okunma: 3837
Yeni bir yalan uydurmak zordur. Yalanı eski bir yalan üstüne kurarsan eski yalana inananlar bu yeni yalana da inanırlar.
Devlet bahçeli yapmış olduğu bir konuşmada gazeteci İlhan Bardakçı'nın nakletmiş olduğu bir hikâyeyi ABD'nin Kudüs'ü israil'in başkenti olarak tanıması üzerine oluşan tartışma ortamında dile getirdi.
Bu hikaye ile evvelinde uydurulmuş diğer hikayeyi birlikte ele alacağım.
1.Hikaye : Onbaşı Hasan Hikayesi
1917 yılında Kudüste bulunan Osmanlı kuvvetleri kentten çıktılar.Kente İngiliz kuvvetleri girdi.Bu şekilde Osmanlı'nın Kudüs üzerindeki egemenlik hakkı gitti.Ancak Iğdır'lı olan Onbaşı Hasan kentten ayrılmadı ve Kudüste nöbet tutmaya devam etti.1972 yılında Kudüs'ü ziyaret eden merhum gazeteci İlhan Bardakçı, nöbet tutan ve halkın meczup ( deli) dediği kişiyi merak etti ve araştırdığında bu kişinin Osmanlı askeri olduğunu tespit etti.Bu asker Iğdır'lı onbaşı Hasan idi.Onbaşı Hasan, Osmanlı Kudüs'ü terk etmesine rağmen nöbet görevini bırakmamış ve nöbete devam etmiştir.Hikayenin özeti bu şekilde.
Konu Kudüs olunca sosyal medyada gezinen milliyetçiler ile bedevi hayranları bu olayın içine sorti yaparak rant devşirme gayretine girdiler. Kudüs üzerinden yeni bir kahraman yaratma gayreti baş gösterdi.
Konuyu gündeme getiren gazeteci 1972 yılında bu olayı anlatmış, yıllarca gündem olmayan bu konu Kudüs meselesi zirve yaptığı dönemde gündeme oturtulmuştur.
Tarih bilinci olmayan toplumlarda, en iyi yalanlar tarihsel konularda uydurulur.Çünkü kimse sorgulamaz.Hele konu içinde kahramanlık hikayeleride varsa bu yalanlara toplum anında inanır ve gerçekliğini sorgulamaz.
Onbaşı Hasan olayı gerçek bir vakıa mıdır ? .Bunu tarihsel bilgilerimizle ve kayıtlarımızla bunu doğrulayabiliyor muyuz? Buna bir bakalım.
Osmanlı kuvvetleri 1917 yılında Kudüs'ü terk etmiş ama onbaşı Hasan nöbet görevine 1972 yılına kadar devam etmiş.Bu olayı doğrulayabilmek için öncelikle 1917 yılında Osmanlı Iğdır'dan asker alımı yapabilmekte midir ona bakmalıyız.Kudüs'e askerlik için giden Iğdırlı Hasan var mıdır bu konunun açıklığa kavuşturulması gerekir.
1917 yılı Iğdır'ına bir göz atmamız gerekmektedir.
1917 yılında Iğdır.
1877-1878 Osmanlı-Rusya savaşı ile Iğdır,Tuzluca,Sarıkamış, Kars Ruslara bırakılmıştır.
Osmanlı Rus Hududu Suveren Köyü üstünden başlayıp, Tuzluca İlçesine kadar uzanan dağların Iğdır ovasına bakan kısımları Rusların,Güney tarafına bakan kısımlarıda Osmanlı toprakları olacak şekilde sınır çizilmiştir.
Karagüney Köyünün aşağısında bulunan ''kale'' mevkisi olarak bilinen yerde Rus sınır karakolu, Karagüney Köyünü 1 Km güneyinde bulunan Mirze Yurdunun Güney Doğusunda bulunan ''Neokalan'' bölgesinde ise Osmanlı sınır karakolu o günkü sınırın nereden başladığını anlamamıza yardımcı olacaktır.Mirzeyurdu iOsmanlı-Rus sınırında iki ülke arasında tampon bölgeydi.
1920 yılında Ermenistan ile yapılan gümrü anlaşması ile Iğdır resmi olarak Türkiye Cumhuriyeti toprakları içine alınmıştır.1934 yılında İlçe statüsüne alınmıştır.
Türkiye'nin resmi kayıtlarında Iğdır'ın kurtuluşu 1920 yılı olarak kutlanmaktadır.Bunuda unutmamak gerekir.
1887 ile 1920 yılına kadar Rusya toprağı olan Iğdır'dan 1917 yıl ve öncesinde Osmanlının asker alması fiilen ve hukuken mümkün değildir.Resmi kayıtlarda bu konuda bir bilgi olmadığı da dikkate alındığında Iğdır'lı onbaşı Hasan olayı uydurma bir hikaye olduğu bariz bir şekilde ortaya çıkmaktadır.
2.Hikaye: Mehmet Çavuş Hikayesi
İlokula gittiğimiz dönemlerde Iğdır'ın Kurtuluşu şatafat ile kutlanırdı.O gün okullar tatil edilir ve öğrenciler yağmur çamur demeden belediye meydanına üçerli sıralarla getirilirdi.Tören bitinceye kadar alanda bulunmak zorunluydu.
Yolun kenarında bekletilen öğrenciler ile sırtını duvara yaslayıp yenice sıgarasını tüttüren Iğdır'lılar geçit törenini izlerlerdi. Kaymakam,Belediye Başkanı ve Iğdırda bulunan en yüksek rütbeli asker Amerikan yardımı olan ince tekerli üstü açık bir cipin üstünde bulunan devlet erkanı halka selam durarak Iğdır'ı her yıl düşmandan yeniden kurtarmanın gururunu yaşarlarıdı.
Cibin arkasından giden itfaiye arabası,çöp arabası ile fayton ve ''daşkaları'' anlatmama gerek yok tabi.
''Mehmet Çavuş'' isimli kahraman tarafından Iğdır'ın ''Ermeni dığalarından '' kurtarılışı temsili olarak meydanda canlandırılırdı.
Mehmet Çavuş'a ait olduğu ileri sürülen mezar devlet arkanı tarafından ziyaret edildikten sonra törenler sonlandırılırdı.
2000 yıllarına gelindiğinde Mehmet Çavuş'un torunları oldukları söğlenen bazı kişiler batıda bulunan bir ilden Iğdır'ın kurtuluşunda ağırlanır ve bunların masraflarını Valilik karşılardı.
Iğdır düşman ''dığalardan'' kurtarılmıştı.Ama kurtarıcılar arasında Iğdır'lı bulunmamaktaydı.Yıllarca Iğdır'ı resmi tarihi ''Mehmet Çavuş'' üzerine kuruldu.
Daha sonra Genelkurmay Başkanlığından yapılan araştırmalar sonucunda Iğdır'ı kurtarırken şehit düşen kurtarıcı bir Mehmet Çavuş olmadığı anlaşılınca,Mehmet Çavuş adına yapılan anıt sessiz bir şekilde ''Mehmetçik Anıtı'' olarak değiştirildi.
Ne demiştik;
Yeni bir yalan uydurmak zordur. Yalanı eski bir yalan üstüne kurarsan eski yalana inananlar bu yeni yalana da inanırlar.
Mehmet Çavuş yalanına inananlar Hasan Onbaşı yalanı da inanır...?
14:35
Bu içeriğe yapılan yorumlar (2 Yorum)
2 - Ahmet Aydın 30/03/2018
Merhaba Haydar Bey, insanların duygularını yönetmede hikayelerin, mitlerin, efsanelerin hiç kuşkusuz önemli bir yeri vardır. Ve çoğu zaman bunların doğruluğu sınanmaz. Ancak yakın bir zamana ait bir hikayenin araştırma konusu olması da bir o kadar doğaldır. Ancak Hasan Onbaşı hususunun bir başka tarafı olabileceğini düşünüyorum. Evet söyledikleriniz de haklısınız tarihsel olarak o dönem Iğdır'ın Osmanlı hakimiyetinde olmadığı aşikardır. Ancak Iğdırlı birisinin başka bir yere göç edip oradan askere alınmış olabileceği ihtimal dahilindedir. Ama benim asıl değinmek istediğim nokta şudur ki Anadolu'da Iğdır/İğdir adında bir çok yerleşim yeri olduğudur. En yakınımızda Kars/Selim/Iğdır köyü vardır. Bunların içerisinde Kastamonu/Araç ve Tokat/Zile İğdir köyleri tarihi yerleşim yerleridir. Osmanlı arşiv kaynaklarında nahiye olarak bahisleri geçmektedir. Demem odur ki her ne kadar akla uygun gelmese de Hasan Onbaşı hikayesinin gerçekleşmiş olabileceği bu Iğdır'ın da başka bir Iğdır olabileceği ihtimalini görmezden gelmemeliyiz. Saygılarımla
1 - Oktay KIZILKAYA 04/01/2018
Haydar Bey Merhaba, ukalalık kabul etmezseniz yazınızdaki bir konuda bilgilendirme yapmak istiyorum. Iğdır ve Tuzluca, İran'a bağlı Revan(İrevan) Hanlığının hakimiyetinde iken Rusya ve İran arasındaki 1826-1828 savaşı ile Rusya'nın kontrolüne geçmiştir. Bu fiili durumu, 1828 Türkmençay Antlaşmasıyla İran'da kabul etmiştir. Iğdır ve Tuzluca 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı esnasında zaten Rus hakimiyetinde idi. Yani 1877-1878 savaşıyla Osmanlının elinden alınan yerler arasında, Iğdır ve Tuzluca bulunmamaktadır. Saygılarımla.
İlk - < Önceki | [1] | Sonraki> - Son |
Iğdır’da Komik Şeyler Oluyor! | |
Murat AKKUŞ |
Şiir Üzerine-1 | |
Akay AKTAŞ |
Yasaklar Yağmur Gibi! | |
Ayhan ONGUN |
Muazzez İlmiye Çığ’ın Misyonu Ne İdi? | |
Zeki SARIHAN |
Rewş û Rastîyên Beşerî | |
Mehmet AVCI |
Türk Parası Var mı ki? | |
Fakir YILMAZ |
Ayrılık Kapıda | |
Ziya Yıldırım GÜNTEKİN |
Savaş ve Barış | |
Yusuf YILDIRIM Em.İl.Trm.Mdr. |
Kırk Dokuzumdan Ellime Elli Nasihat | |
Fatma Çetin KABADAYI |
10 Ekim 2015 Ankara Garı! Affetmeyeceğiz, Unutmayacağız! | |
Hasan ÇATAK |
NARİN | |
Av. Resul Barış Mızrak |
Topçu Bebel Garcia nın Franko Faşizmini Mundar Ettiği Eylem | |
Daşkacı EWDO |
Iğdır Belediyesi
Iğdır İl Emniyet Müdürlüğü
Iğdır İl Tarım Müdürlüğü
Çevre Ve Şehircilik İl Müdürlüğü
Iğdır İl Milli Eğitim
Iğdır İl Sağlık Müdürlüğü
Iğdır İl Özel İdare
Iğdır Gençlik ve Spor
Iğdır Havalimanı
Iğdır SGK
Iğdır TSO
Iğdır Barosu
Aralık Belediyesi
Karakoyunlu Belediyesi
Tuzluca Belediyesi
Halfeli Belediyesi
Cumhuriyet Gazetesi
Karar Gazetesi
Fotomaç Gazetesi
DHA
Artı Gerçek
Milli Gazetesi
Azerbaycan Haber Ajansı
Agos Gazetesi
OdaTv
Gazete Duvar
Tele1
Ermeni Haber Ajansı
KrdNews
Amerika'nın Sesi
Evrensel Gazetesi
Haber Önü
Sözcü Gazetesi
• Rûdaw
• Bernamegeh
• Kürdistan24
• Kundir
• Şalom Gazetesi
• Mezopotamya Ajansı
• Bitlisname
• JİNNEWS
Sitemizdeki yazı, fotoğraf ve haberlerin her hakkı saklıdır. İzinsiz veya Kaynak gösterilmeden kullanılamaz.
Tasarım ve Programlama: Iğdır Doğuş Gazetesi